Građani Šumadije i zapadne Srbije i južne i istočne Srbije ponovo bi mogli da imaju manjak predstavnika u najvišem zakonodavnom telu Republike Srbije, pokazuje Analiza lista kandidata za narodne poslanike najvećih političkih partija.
Najveći procenat kandidata za Narodne poslanike, nešto više od 31% od ukupnog broja kandidata na svim listama, dolazi iz Beogradskog regiona. Po zastupljenosti na listama sledi region Vojvodine dok se regioni Šumadije i zapadne Srbije i Južne i istočne Srbije “bore” za treće mesto.
Veća centralizacija vidljiva je ukoliko pogledamo prvih sto kandidata na listama gde se procenat zastupljenosti Beogradskog okruga kreće od 30% (LDP-LSV-SDS) do čak 42% na listi Srpske napredne Stranke.
Zastupljenost polova, kao zakonom regulisana kategorija iako ocenjena kao jedna od boljih, kako u prethodnim tako i u narednom sazivu i dalje je nedovoljna. Procenat kandidata manje zastupljenog pola, izuzev na listi Srpske napredne stranke i Demokratske stranke, i dalje je na pragu zakonskog minimuma od 30% iako žene čine više od polovine ukupnog stanovništva.
Gledano u proseku sve liste kandidata, 35,9% kandidata čine žene. Međutim, situacija je dosta drugačija ukoliko pogledamo zastupljenost u prvih sto, a još više u prvih pedeset kandidata gde procenat zastupljenosti pada na nekih 30,2% od ukupnog broja kandidata.
Što se tiče starosne strukture kandidata, na pet od analiziranih šest lista, naveći procenat kandidata, od 28 do 32%, čine oni koji su starosti između 36 i 45 godina. Tu se jedino izdvaja lista kandidata SNS-a na kojoj je trećina ukupnog broja kandidata starosti između 56 i 65 godina.
Analiza pokazuje i da su mladi, za razliku od prethodnih godina, dosta bolje zastupljeni na listama kandidata za ovaj skupštinski saziv. Na pojedinim listama zastupljenost mladih premašuje i njihov udeo u ukupnom stanovništvu koji iznosi 17,2% ukupnog stanovništva, 15 do 30 godina starosti, odnosno 24,7% stanovništva starosti od 15 do 35 godina. Na listi Demokratske stranke za kandidate u ovom sazivu nalazi se rekordnih 34% kandidata starosti do 35 godina dok se najmanje njih nalazi na listi Srpske napredne stranke gde mladi do 35 godina čine 7,8% kandidata.
Uočljivo je takođe da približno trećinu kandidata na svim izbornim listama čine kandidati koji imaju višu ili visoku stručnu spremu. Ipak jedan broj kandidata označen je kao “menadžer” ili “preduzetnik” pa je za sada nemoguće statistički obraditi liste po ovom kriterijumu.
(KOGA) SRBIJA POBEĐUJE?
Analiza zastupljenosti gradova i opština u parlamentu Nacionalne koalicije za decentralizaciju iz 2015, pokazala je u prethodnom periodu (poslednja tri skupštinska saziva), u kome je većinu u parlamentu imala Srpska napredna stranka, da je čak 22 od 25 upravnih okruga bilo nedovoljno zastupljeno u odnosu na broj stanovnika.
Na listi kandidata za narodne poslanike na predstojećim izborima više od trećine kandidata SNS-a, 37,6%, je iz Beogradskog regiona u kome, prema podacima Republičkog zavoda za statistiku – RZS, živi 23,6% građana Srbije.
Na listi SNS-a najnesrazmernije su zastupljeni kandidati iz Vojvodine i regiona Južne i istočne Srbije. U regionu Vojvodine živi nešto više od četvrtine građana Srbije a procenat kandidata koji dolaze iz ovog regiona na listi SNS-a iznosi 20,8%, odnosno nešto više od petine ukupnog broja kandidata.
U gradovima i opštinama regiona Južne i istočne Srbije živi nešto više od petine građana Srbije i prema podeli Ministarstva za državnu upravu i lokalnu samoupravu ovaj region spada u nedovoljno razvijene. Ipak u poslednja tri skupštinska saziva ovaj region bio je nedovoljno zastupljen u parlamentu i nedovoljno stimulisan raspodelom investicija. Na listi kandidata za narodne poslanike SNS-a u narednom sazivu iz gradova i opština ovog regiona ima 39 kandidata, 15,6% ukupnog broja.
Među prvih pedeset kandidata čak 27 njih (54%) je iz najzastupljenijeg, Beogradskog regiona. Iz regiona Vojvodine je 13 kandidata, 26% dok svega desetoro njih dolazi iz regiona Šumadije i zapadne Srbije i regiona južne i istočne Srbije u kojoj živi polovina ukupnog stanovništva.
U prethodnom skupštinskom sazivu poslanička grupa SNS-a imala je 135 poslanika.
ZA PRAVEDNU SRBIJU??
Ni u periodu do 2012. kada je Demokratska stranka imala većinu u parlamentu teritorijalna zastupljenost nije bila adekvatna, odnosno srazmerna broju stanovnika neke jedinice. Istraživanje “Srbija u parlamentu 1990 -2012” takođe je pokazalo veliki stepen centralizacije parlamenta. U tom periodu 97 gradova i opština (od ukupno 175 analiziranih opština) imalo je od 0 do 5 poslaničkih mandata a trend zastupljenosti veliki gradova bio je jako izražen. U pojedinim sazivima poslanici iz tri najveća grada imali su većinu u parlamentu.
Na listi kandidata za predstojeće izbore Demokratske stranke nesrazmerno su zastupljeni region Vojvodine i Šumadije i zapadne Srbije. Region Vojvodine sa 26% stanovništva zastupljen je sa skoro 16% kandidata dok je region Šumadije i zapadne Srbije sa skoro 28% stanovništva zastupljen sa oko 20% kandidata koji dolaze iz gradova i opština ovog okruga.
Među prvih pedeset jednu trećinu čine poslanici iz ova dva regiona dok je Beogradski region najzastupljeniji sa 42% kandidata. U prethodnom skupštinskom sazivu poslanička grupa DS-a imala je 14 mandata.
SVE JE RELATIVNO SEM SPS-A
Da je sve relativno sem SPS-a izjavio je predsednik socijalista Ivica Dačić. I zaista nije bilo relativiteta u prisutnosti SPS-a u parlamentu od kad je u Srbiji uveden višestranački sistem.
Kao ni u zakonodavnoj vlasti, prisustvo SPS-a nije manjkalo ni u izvršnoj vlasti a ankete pokazuju da će i u narednom skupštinskom sazivu poslanici SPS vrlo verovatno imati svoje mesto.
Na listi kandidata Socijalističke partije, gledano celokupnu listu, vidimo dosta manji stepen centralizacije. Ukupno gledano procenti broja kandidata i broja stanovnika Regiona dosta su približniji pa je tako veća nesrazmernost uočena samo kada se radi o regionu Vojvodine koji sa 26,6% stanovništva ima 20,8% kandidata.
Ipak, ako pogledamo prvih pedeset kandidata situacija je dosta drugačija pa tako procenat zastupljenosti Beogradskog regiona sa 24, skače na 42% a zastupljenost regiona Vojvodine dodatno pada sa 20,8 na 12%. Najpribližniji stepen zastupljenosti na listi gledano prvih pedeset kandidata, prilično srazmeran broju stanovnika, ima region Šumadije i zapadne Srbije sa 24% zastupljenosti naspram 27,8% stanovništva.
U zadnjem skupštinskom sazivu poslanička grupa SPS-a imala je 26 poslanika.
SRBIJA U SIGURNE RUKE? BEOGRAĐANA?
Srpska radikalna stranka nakon dva mandata nije bila prisutna u parlamentu ali ni predsednik stranke nije bio prisutan u kampanji.
Na listi kandidata SRS-a, kao i na ostalim listama, najveći broj kandidata dolazi iz Beogradskog regiona, njih 80 odnosno 32% ukupnog broja. Nedovoljno zastupljen, u odnosu na broj stanovnika, na ovoj listi je region Šumadije i zapadne Srbije sa nešto više od 21% kandidata na 27,8% stanovništva.
I među prvih pedeset najviše ima Beograđana koji čine 44% prvih pedeset. Ipak ovde se zastupljenost ostalih regiona značajno menja pa se kao najbolje zastupljen izdvaja Region Šumadije sa 26% kandidata u odnosu na 27,8% stanovništva što ukazuje da su kandidati iz ovog regiona visoko rangirani na listi. Najnezastupljeniji je ipak region Vojvodine sa svega 4 kandidata, odnosno 8% od prvih pedeset na listi.
U prethodnom sazivu Srpska radikalna stranka nije imala predstavnika.
DA LI SREĆU ČINI RAVNOPRAVNOST REGIONA?
Od ukupno 240 kandidata za poslanike sa liste Demokratske stranke Srbije i Dveri, 23% njih dolazi iz Beograda. I gledano prvih pedeset kandidata ova lista ima najmanji stepen zastupljenosti Beogradskog regiona (i dalje nesrazmeran ali manji). Među prvih pedeset “samo” 18 kandidata (36%) dolazi iz Beograda. Najmanje zastupljen, gledano udeo stanovništva i kandidata, je region Vojvodine koji sa 26,6% stanovništva na ovoj listi ima 20% kandidata (gledano prvih pedeset). Region Šumadije je relativno dobro zastupljen sa 22% kandidata u odnosu na 27,8% stanovništva kao i region Južne i istočne Srbije koji ima 16% kandidata na skoro 22% stanovništva.
Ni predstavnici Demokratske stranke Srbije ni Dveri nisu imali predstavnike u prethodnom skupštinskom sazivu zbog čega je nakon poslednjih izbora Vojislav Koštunica, predsednik DSS-a dao ostavku na tu funkciju.
SAVEZ ZA BOLJU SRBIJU ILI ZASTUPLJENIJU VOJVODINU?
Na ovim izborima Liberalno demokratska partija, Liga socijaldemokrata Vojvodine i Socijaldemokratska stranka ići će zajedno pred birače.
Od ukupno 250 kandidata sa njihove liste 78, odnosno trećina njih dolazi iz Beograda. Primetno je “prezastupljena” Vojvodina sa 30,4% kandidata na 26% stanovništva dok je najnezastupljeniji region Šumadije i zapadne Srbije sa 19,6% kandidata na 27,8% stanovništva.
Zastupljenost Regiona Šumadije ne menja se značajno ni gledano prvih pedeset mesta, štaviše, zastupljenost ovog regiona sa 19,6% pada na 14% dok zastupljenost Vojvodine i regiona Južne i istočne Srbije raste na 32%, odnosno 22% i Beograda “stagnira” na 30% kandidata.
U prethodnom skupštinskom sazivu LSV i SDS imali su zajedno ukupno 16 mandata.
Analiza lista kandidata za parlamentarne izbore 2016. godine
Srpska napredna stranka
TERITORIJALNA ZASTUPLJENOST
Od ukupno 250 kandidata za narodne poslanike njih 94 dolazi iz Beograda što čini 37,6% ukupnog broja.
Region | Broj kandidata | Procenat kandidata | Procenat stanovništva |
Region Beograda | 94 | 37,6% | 23,58% |
Region Vojvodine | 52 | 20,8% | 26,66% |
Region Južne i istočne Srbije | 39 | 15,6 % | 21,92% |
Region Šumadije i zapadne Srbije | 61 | 24,4% | 27,83% |
Region Kosova i Metohije | 4 | 1,6% | * |
PRVIH 50 KANDIDATA
Od prvih 50 kandidata više od polovine dolazi iz Beograda, 54%.
Region | Broj kandidata | Procenat kandidata | Procenat stanovništva |
Region Beograda | 27 | 54% | 23,58% |
Region Vojvodine | 13 | 26% | 26,66% |
Region Južne i istočne Srbije | 2 | 4% | 21,92% |
Region Šumadije i zapadne Srbije | 8 | 16% | 27,83% |
Region Kosova i Metohije | 0 | 0% | * |
PRVIH 100 KANDIDATA
U od prvih sto kandidata sa liste njih 42, odnosno 42% dolazi iz Beogradskog regiona.
Region | Broj kandidata | Procenat kandidata | Procenat stanovništva |
Region Beograda | 42 | 42% | 23,58% |
Region Vojvodine | 22 | 22% | 26,66% |
Region Južne i istočne Srbije | 12 | 12% | 21,92% |
Region Šumadije i zapadne Srbije | 22 | 22% | 27,83% |
Region Kosova i Metohije | 2 | 2% | * |
ZASTUPLJENOST POLOVA
Tačno 40% kandidata sa liste su kandidati manje zastupljenog, ženskog pola. Udeo žena u ukupnom stanovništvu je 51.3%.
Obuhvat | Ženskog pola | Muškog pola | Procenat manje zast. |
Ukupno na listi | 100 | 150 | 40% |
U prvih pedeset | 17 | 33 | 34% |
U prvih sto | 36 | 64 | 36% |
STAROSNA STRUKTURA
Prosečna starost kandidata na listi je 46 godina.
Godine | 16 – 25 | 26 – 35 | 36 – 45 | 46 – 55 | 56 – 65 | 66 – 75 | 76 – 85 |
Broj kandidata | 2 | 18 | 43 | 61 | 76 | 43 | 7 |
Procenat | 0.8% | 7.1% | 17.2% | 24.4% | 30.4% | 17.2% | 2.8% |
Demokratska stranka
TERITORIJALNA ZASTUPLJENOST
Od 246 kandidata njih 97, odnosno 39,4% kandidata dolazi iz Beograda.
Region | Broj kandidata | Procenat kandidata | Procenat stanovništva |
Region Beograda | 97 | 39,4% | 23,58% |
Region Vojvodine | 39 | 15,8% | 26,66% |
Region Južne i istočne Srbije | 58 | 23,5% | 21,92% |
Region Šumadije i zapadne Srbije | 50 | 20,3% | 27,83% |
Region Kosova i Metohije | 2 | 0,8% | * |
PRVIH 50 KANDIDATA
Nešto više od 40% od prvih pedeset kandidata sa liste dolazi iz Beograda.
Region | Broj kandidata | Procenat kandidata | Procenat stanovništva |
Region Beograda | 21 | 42% | 23,58% |
Region Vojvodine | 9 | 18% | 26,66% |
Region Južne i istočne Srbije | 11 | 22% | 21,92% |
Region Šumadije i zapadne Srbije | 9 | 18% | 27,83% |
Region Kosova i Metohije | 0 | 0% | * |
PRVIH 100 KANDIDATA
Nešto više od jedne trećine od prvih sto kandidata sa liste dolazi iz Beograda.
Region | Broj kandidata | Procenat kandidata | Procenat stanovništva |
Region Beograda | 33 | 33% | 23,58% |
Region Vojvodine | 25 | 24% | 26,66% |
Region Južne i istočne Srbije | 22 | 22% | 21,92% |
Region Šumadije i zapadne Srbije | 19 | 19% | 27,83% |
Region Kosova i Metohije | 1 | 1% | * |
ZASTUPLJENOST POLOVA
Od 246 kandidata na listi njih 39%, odnosno 96 je manje zastupljenog, ženskog pola.
Obuhvat | Ženskog pola | Muškog pola | Procenat manje zast. |
Ukupno na listi | 96 | 150 | 39% |
U prvih pedeset | 17 | 33 | 34% |
U prvih sto | 37 | 63 | 37% |
STAROSNA STRUKTURA
Prosečna starost kandidata na listi je 43 godine.
Godine | 16 – 25 | 26 – 35 | 36 – 45 | 46 – 55 | 56 – 65 | 66 – 75 | 76 – 85 |
Broj kandidata | 30 | 55 | 50 | 71 | 32 | 7 | 10 |
Procenat | 12% | 22% | 20% | 28,4% | 12,8% | 2,8% | 0,4% |
Socijalistička partija Srbije
TERITORIJALNA ZASTUPLJENOST
Od 250 kandidata sa liste njih 60, odnosno 24% dolazi iz Beograda.
Region | Broj kandidata | Procenat kandidata | Procenat stanovništva |
Region Beograda | 60 | 24% | 23,58% |
Region Vojvodine | 52 | 20,8% | 26,66% |
Region Južne i istočne Srbije | 70 | 28% | 21,92% |
Region Šumadije i zapadne Srbije | 60 | 24% | 27,83% |
Region Kosova i Metohije | 8 | 3,2% | * |
PRVIH 50 KANDIDATA
Nešto više od 40% od prvih pedeset kandidata sa liste dolazi iz Beograda.
Region | Broj kandidata | Procenat kandidata | Procenat stanovništva |
Region Beograda | 21 | 42% | 23,58% |
Region Vojvodine | 6 | 12% | 26,66% |
Region Južne i istočne Srbije | 8 | 16% | 21,92% |
Region Šumadije i zapadne Srbije | 12 | 24% | 27,83% |
Region Kosova i Metohije | 3 | 6% | * |
PRVIH 100 KANDIDATA
Svaki treći od prvih sto kandidata sa liste dolazi iz Beograda.
Region | Broj kandidata | Procenat kandidata | Procenat stanovništva |
Region Beograda | 34 | 34% | 23,58% |
Region Vojvodine | 14 | 14% | 26,66% |
Region Južne i istočne Srbije | 26 | 26% | 21,92% |
Region Šumadije i zapadne Srbije | 21 | 21% | 27,83% |
Region Kosova i Metohije | 5 | 5% | * |
ZASTUPLJENOST POLOVA
Od 250 kandidata na listi njih 34,4%, odnosno 86 je manje zastupljenog, ženskog pola.
Obuhvat | Ženskog pola | Muškog pola | Procenat manje zast. |
Ukupno na listi | 86 | 164 | 34,4% |
U prvih pedeset | 16 | 34 | 32% |
U prvih sto | 33 | 67 | 33% |
STAROSNA STRUKTURA
Prosečna starost kandidata na listi je 43 godine.
Godine | 16 – 25 | 26 – 35 | 36 – 45 | 46 – 55 | 56 – 65 | 66 – 75 | 76 – 85 |
Broj kandidata | 6 | 51 | 70 | 71 | 47 | 5 | 0 |
Procenat | 2,4% | 20,4% | 28% | 28,4% | 18,8% | 2% | 0 |
Srpska radikalna stranka
TERITORIJALNA ZASTUPLJENOST
Od ukupno 250 kandidata njih 80 je iz Beograda.
Region | Broj kandidata | Procenat kandidata | Procenat stanovništva |
Region Beograda | 80 | 32% | 23,58% |
Region Vojvodine | 61 | 24,4% | 26,66% |
Region Južne i istočne Srbije | 49 | 19,6% | 21,92% |
Region Šumadije i zapadne Srbije | 54 | 21,6% | 27,83% |
Region Kosova i Metohije | 6 | 2,4% | * |
PRVIH 50 KANDIDATA
Nešto više od 44% od prvih pedeset kandidata sa liste dolazi iz Beograda.
Region | Broj kandidata | Procenat kandidata | Procenat stanovništva |
Region Beograda | 22 | 44% | 23,58% |
Region Vojvodine | 4 | 8% | 26,66% |
Region Južne i istočne Srbije | 9 | 18% | 21,92% |
Region Šumadije i zapadne Srbije | 13 | 26% | 27,83% |
Region Kosova i Metohije | 2 | 4% | * |
PRVIH 100 KANDIDATA
Kako se lista širi, tako pada procenat kandidata iz Beograda – na 41% od prvih 100.
Region | Broj kandidata | Procenat kandidata | Procenat stanovništva |
Region Beograda | 41 | 41% | 23,58% |
Region Vojvodine | 13 | 13% | 26,66% |
Region Južne i istočne Srbije | 16 | 16% | 21,92% |
Region Šumadije i zapadne Srbije | 25 | 25% | 27,83% |
Region Kosova i Metohije | 5 | 5% | * |
ZASTUPLJENOST POLOVA
Obuhvat | Ženskog pola | Muškog pola | Procenat manje zast. |
Ukupno na listi | 83 | 162 | 33,2% |
U prvih pedeset | 16 | 34 | 32% |
U prvih sto | 33 | 67 | 33% |
STAROSNA STRUKTURA
Godine | 16 – 25 | 26 – 35 | 36 – 45 | 46 – 55 | 56 – 65 | 66 – 75 | 76 – 85 |
Broj kandidata | 6 | 51 | 70 | 71 | 47 | 5 | 0 |
Procenat | 2,4% | 20,4% | 28% | 28,4% | 18,8% | 2% |
Dveri – Demokratska stranka Srbije
TERITORIJALNA ZASTUPLJENOST
Od ukupno 240 kandidata za poslanike, njih 58 odnosno 23,2% dolazi iz Beograda.
Region | Broj kandidata | Procenat kandidata | Procenat stanovništva |
Region Beograda | 58 | 23,2% | 23,58% |
Region Vojvodine | 62 | 24,8% | 26,66% |
Region Južne i istočne Srbije | 45 | 18% | 21,92% |
Region Šumadije i zapadne Srbije | 66 | 26,4% | 27,83% |
Region Kosova i Metohije | 9 | 3,5% | * |
PRVIH 50 KANDIDATA
Region | Broj kandidata | Procenat kandidata | Procenat stanovništva |
Region Beograda | 18 | 36% | 23,58% |
Region Vojvodine | 10 | 20% | 26,66% |
Region Južne i istočne Srbije | 8 | 16% | 21,92% |
Region Šumadije i zapadne Srbije | 11 | 22% | 27,83% |
Region Kosova i Metohije | 2 | 4% | * |
PRVIH 100 KANDIDATA
Region | Broj kandidata | Procenat kandidata | Procenat stanovništva |
Region Beograda | 33 | 33% | 23,58% |
Region Vojvodine | 24 | 24% | 26,66% |
Region Južne i istočne Srbije | 16 | 16% | 21,92% |
Region Šumadije i zapadne Srbije | 24 | 24% | 27,83% |
Region Kosova i Metohije | 3 | 3% | * |
ZASTUPLJENOST POLOVA
Obuhvat | Ženskog pola | Muškog pola | Procenat manje zast. |
Ukupno na listi | 85 | 155 | 34% |
U prvih pedeset | 18 | 32 | 36% |
U prvih sto | 34 | 66 | 34% |
STAROSNA STRUKTURA
Godine | 16 – 25 | 26 – 35 | 36 – 45 | 46 – 55 | 56 – 65 | 66 – 75 | 76 – 85 |
Broj kandidata | 10 | 43 | 81 | 71 | 26 | 8 | 1 |
Procenat | 4% | 17,2% | 32,4% | 28,4% | 10,4% | 3,2% | 0,4% |
Liberalno demokratska partija – Liga socijaldemokrata Vojvodine – Socijaldemokratska stranka
TERITORIJALNA ZASTUPLJENOSTOd ukupnog broja kandidata njih 78, odnosno 31,2% dolazi iz Beograda. |
Region | Broj kandidata | Procenat kandidata | Procenat stanovništva |
Region Beograda | 78 | 31,2% | 23,58% |
Region Vojvodine | 76 | 30,4% | 26,66% |
Region Južne i istočne Srbije | 44 | 17,6% | 21,92% |
Region Šumadije i zapadne Srbije | 49 | 19,6% | 27,83% |
Region Kosova i Metohije | 3 | 1,2% | * |
PRVIH 50 KANDIDATA
Region | Broj kandidata | Procenat kandidata | Procenat stanovništva |
Region Beograda | 15 | 30% | 23,58% |
Region Vojvodine | 16 | 32% | 26,66% |
Region Južne i istočne Srbije | 11 | 22% | 21,92% |
Region Šumadije i zapadne Srbije | 7 | 14% | 27,83% |
Region Kosova i Metohije | 1 | 2% | * |
PRVIH 100 KANDIDATA
Region | Broj kandidata | Procenat kandidata | Procenat stanovništva |
Region Beograda | 30 | 30% | 23,58% |
Region Vojvodine | 20 | 20% | 26,66% |
Region Južne i istočne Srbije | 24 | 24% | 21,92% |
Region Šumadije i zapadne Srbije | 24 | 24% | 27,83% |
Region Kosova i Metohije | 0 | 0% | * |
ZASTUPLJENOST POLOVA
Obuhvat | Ženskog pola | Muškog pola | Procenat manje zast. |
Ukupno na listi | 87 | 163 | 34,8% |
U prvih pedeset | 16 | 34 | 32% |
U prvih sto | 33 | 67 | 33% |
STAROSNA STRUKTURA
Godine | 16 – 25 | 26 – 35 | 36 – 45 | 46 – 55 | 56 – 65 | 66 – 75 | 76 – 85 |
Broj kandidata | 12 | 57 | 76 | 72 | 34 | 4 | |
Procenat | 4,8% | 22,8% | 30,4% | 28,8% | 13,6% | 1,6% |